Czym jest wypalenie zawodowe, jak się objawia i jak reagować?
Wypalenie zawodowe lub syndrom wypalenia zawodowego (ang. burn-out) jest wynikiem przewlekłego stresu w miejscu pracy, z którym osoba nie umie sobie poradzić. Postrzegany jest jako stan wyczerpania życiowego. Składają się na niego 3 główne czynniki:
- Wyczerpanie emocjonalne wywołane nadmiernymi wymaganiami stawianymi przez środowisko pracy
- Depresonalizacja – poczucie bezosobowości, dystansu psychicznego od wykonywanej pracy, cyniczne spojrzenie na pracę i współpracowników.
- Obniżenie oceny własnych dokonań
Objawy
Syndrom wypalenia zawodowego, objawia się na 3 różnych polach, w różny sposób. Początkowo niewinne objawy mogą przerodzić się w poważny problem uniemożliwiający codzienne funkcjonowanie.
Symptomy w sferze emocjonalnej to m.in. obniżony nastrój, nagromadzenie negatywnych uczuć, brak empatii dla innych
Objawy fizyczne mogą wydawać się błahe, często nie być łączone z problemem. Są to na przykład bóle głowy, bezsenność, problemy gastryczne, obniżenie odporności czy ogólne zmęczenie.
Ostatnie pole, na którym objawia się wypalenie zawodowe to sfera behawioralna – osoby mierzące się z wypaleniem zawodowym mogą być powierzchowne w kontakcie, cyniczne, przejawiać brak zaangażowania w aktywności i przedmiotowo traktować innych ludzi.
Skala
Wypalenie zawodowe może dotknąć każdego. Najczęściej dotyczy ono osób, utrzymujących bezpośredni kontakt interpersonalny z klientami, pracujących pod presją, których praca wiąże się z dużą odpowiedzialnością; m.in. lekarze, nauczyciele, sprzedawcy. Często osoby, które cierpią na wypalenie zawodowe wcześniej były pracoholikami.
Według ZUS, w 2020 roku liczba dni absencji w pracy spowodowanych przez depresję i stres wyniosła 17,6 miliona – to o 5 milionów więcej niż rok wcześniej! Obecna sytuacja na świecie, środowiska pracy oraz prywatne problemu mogą być dla nas przytłaczające, dlatego warto zwracać uwagę na swoje samopoczucie i reagować, gdy coś jest nie tak.
Jak reagować?
Jak w wielu innych przypadkach – najlepiej przeciwdziałać zanim pojawi się problem, a kiedy już się pojawił – zapewnić adekwatną pomoc.
- Work-life balance, czyli równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym
- Dbałość o odpoczynek, regenerację, oderwanie się od pracy
- Profesjonalna pomoc psychologiczna w miejscu pracy
- Zwiększanie świadomości na temat problemu
- Psychoterapia, jeśli na prewencję jest za późno
Jeśli myślisz, że wypalenie zawodowe może Cię dotyczyć – skontaktuj się z nami i zadzwoń pon numer 664 655 900!
Urszula Karaś, studentka III roku Psychologii na Uniwersytecie Warszawskim
